Inleiding
Deze paragraaf beschrijft de visie op het gemeentelijk grondbeleid en de uitvoering daarvan. Daarnaast geeft deze een weergave van de te verwachten financiële resultaten en risico’s van de gemeentelijke grondexploitaties.
Inleiding
Deze paragraaf beschrijft de visie op het gemeentelijk grondbeleid en de uitvoering daarvan. Daarnaast geeft deze een weergave van de te verwachten financiële resultaten en risico’s van de gemeentelijke grondexploitaties.
Het gemeentelijk grondbeleid staat in dienst van het ruimtelijke ontwikkelingsperspectief volgens de Structuurvisie Breda 2030. Uitgangspunt is om per locatie/gebiedsontwikkeling telkens af te wegen welk grondbeleid en instrumentarium we toepassen. Dit staat beschreven in de Nota Grondbeleid 2014. "De Bredase grondpolitiek is maatwerk, per project maakt de gemeente een keuze voor instrumentarium , voor de grondexploitatie en geschikte samenwerkingsvorm. Het instrumentarium zet de gemeente in om gebiedsontwikkelingen te regisseren en ruimtelijke en maatschappelijke doelen te bereiken. Ongeacht de gekozen samenwerkingsvorm wil de gemeente de risico’s van haar keuze beperken en beheersen via risicomanagement."
Binnen de gemeentelijke grondexploitaties ligt de focus op het afronden van de bestaande grote projecten zoals Teteringen. Uit onderzoek blijkt dat de komende jaren de groei van de bevolking en het aantal huishoudens toeneemt, waar mogelijk versnellen we de uitgifte van gronden in lopende projecten.
We zetten ons grondbeleid in om uitvoering te geven aan de grootstedelijke ambitie om onder meer 6.000 woningen (versneld) te realiseren en 40 tot 60 hectare bedrijventerrein toe te voegen. Hiervoor zetten we eerst in op activeren van en ontwikkelen van ons bestaande bezit om invulling te geven aan de grootstedelijke ambities. Voor deze invulling kan het nodig zijn om over te gaan tot aankoop van strategische gronden. Daar waar kansen zich voordoen, om uitvoering te geven aan de ambities, worden aankopen van gronden verricht. Om dit mogelijk te maken wordt voorgesteld, conform de kaders van de Nota Grondbeleid 2014, een aankoopprogramma van € 5 miljoen beschikbaar te stellen. Dit bedrag is dan beschikbaar in de vorm van een krediet met een revolverend karakter. Bij verkoop of overheveling naar grondexploitaties vloeien de bedragen weer terug naar het krediet. De € 5 miljoen fungeert hierbij als plafond voor de strategische aankopen. De jaarlijkse kapitaal- en beheerslasten (maximaal € 0,2 miljoen per jaar) worden gedekt vanuit het beleidsterrein waarvoor de aankoop wordt gedaan. Voor een verdere toelichting wordt verwezen naar Programma 3.
De regelgeving rond grondexploitaties staat in het Besluit Begroting en Verantwoording voor gemeenten (BBV). Eind 2017 is de interpretatie rondom winstneming aangescherpt. Dit betekent dat we eerder winsten nemen dan in het verleden gebruikelijk was. Daarnaast zijn met ingang van 2018 zijn de te verwachten positieve resultaten van de grondexploitaties verwerkt in de begroting. Voor 2019 betekent dit een te verwachten positief resultaat van € 3,5 miljoen.
Planresultaten grondexploitaties
Alle gemeentelijke grondexploitaties worden twee keer per jaar herzien. Bij deze herzieningsronde zijn onderstaande parameters in ons grondexploitatiemodel gehanteerd:
Gehanteerde parameters | |
2019 e.v. | |
Rente | 2,00% |
Opbrengststijging | 0,50% |
Kostenstijging | 3,00% |
Disconteringsvoet (voor de berekening van de | 2,00% |
Rente
De gehanteerde rente is bepaald conform de BBV Notitie Grondexploitaties 2016. Die zegt dat bij de berekening rekening gehouden moet worden met het werkelijke rentepercentage en de verhouding tussen schulden en het eigen vermogen. Aan het eind van elk jaar wordt de werkelijke rente over het voorbije jaar worden bepaald. Over boekjaar 2017 bedroeg die in onze gemeente 1,78%.
Omdat een grondexploitatie meerdere toekomstige jaarschijven kent, is vooraf een aanname nodig van de rente in die jaren. Het BBV staat toe om een rentepercentage te hanteren wat maximaal 0,5% afwijkt van de laatst vastgestelde rente.
Opbrengststijging
De woningmarkt vertoont een positieve trend, en ook de prijsontwikkeling in andere vastgoed segmenten is verbeterd. In 2018 is een nieuwe grondprijsbrief vastgesteld, waarbij rekening wordt gehouden met deze prijsontwikkelingen. Voor de komende jaren houden we rekening met een opbrengststijging van 0,5% ingaande vanaf 2019. Voor 2018 zijn de prijzen in de grondprijsbrief vastgesteld en bij de jaarrekeningherziening 2017 in de grondexploitaties verwerkt.
Kostenstijging
Alle huidige grondexploitaties samen bevatten (exclusief rentelasten) nog €41,6 aan te maken kosten vanaf 1-1-2018. Dit bedrag bestaat voor het overgrote deel uit kosten voor bouw- en woonrijp maken (€31,0 mln) en plankosten (€5,1 mln). Samen zijn ze goed voor 87% van alle nog te maken kosten. Een valide inschatting van de prijsontwikkeling voor deze twee posten levert derhalve ook een goede basis op voor de stand van de parameter kostenstijging in onze grondexploitaties.
Voor de te verwachten prijsontwikkeling van deze kosten raadplegen we de “Outlook Grondexploitaties 2018” van bureau Metafoor. In die jaarlijkse Outlook wordt informatie van toonaangevende instanties op dit gebied gebundeld en geanalyseerd. De bandbreedte in het rapport voor zowel bouw- en woonrijp maken als voor plankosten ligt tussen de 1,5% en 3%. Vanuit een oogpunt van voorzichtigheid is de parameter kostenstijging in onze grexen op 3% gesteld.
De onderstaande tabel geeft een overzicht van de verwachte planresultaten tot en met | 2024 | |||||
op eindwaarde. | ||||||
(bedragen x € 1.000) | ||||||
Planresultaten op eindwaarde: | 2019 | 2020 | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 |
VIA BREDA | ||||||
Stationskwartier | -9.259 | |||||
WERKEN | ||||||
Markpark | -1.428 | |||||
Verz. Bedrijventerrein | 1.005 | |||||
Werkdonken | 1.735 | |||||
Rithmeesterpark | -355 | |||||
Heilaar Noord | ||||||
WONEN | ||||||
Verz. Woningbouw | 1.381 | |||||
Nieuw Wolfslaar | ||||||
Roosberg | 294 | |||||
Eikberg | 2.095 | |||||
Wisselslag | -1.969 | |||||
Saval | -4.746 | |||||
Tijdelijke woningen | ||||||
Adriaan K. landgoed | -1.750 | |||||
Waterdonken | 594 | |||||
Bouverijen | -16.392 | |||||
Meulenspie | -857 | |||||
Hoge Gouw | 1.427 | |||||
Haenen-Zuid | 77 | |||||
Westerhagelaan-Muizenbeglaan | 242 | |||||
Vijverstraat 3 | 57 | |||||
Burgemeester Middelaerlaan | 57 | |||||
planresultaten negatief per jaar | -9.000 | -1.750 | -16.392 | -9.259 | -355 | |
planresultaten positief per jaar | 1.912 | 4.958 | 2.095 |
Alle planresultaten zijn conform BBV berekend met 2 % discontopercentage | |||||||
Jaarstukken | Mutatie | Begroting | Begroting | ||||
2017 | 2019 | 2019 | |||||
(NCW 1-1-2018) | (NCW 1-1-2018) | (NCW 1-1-2019) | |||||
VIA BREDA | |||||||
Stationskwartier | 8.210 | 12 | 8.222 | 8.387 | |||
WERKEN | |||||||
Markpark | 1.323 | 50 | 1.373 | 1.400 | |||
Rithmeesterpark | 272 | 37 | 309 | 315 | |||
WONEN | |||||||
Vlaszak/Gasthuispoort | 4.103 | 4.103 | 4.185 | ||||
Wisselslag | 1.893 | 1.893 | 1.931 | ||||
Saval | 4.562 | 4.562 | 4.653 | ||||
Tijdelijke woningen | 790 | 790 | 806 | ||||
Adriaan K. landgoed | 1.619 | -2 | 1.617 | 1.649 | |||
Bouverijen | 14.864 | -17 | 14.847 | 15.144 | |||
Meulenspie | 836 | -13 | 823 | 840 | |||
Totaal Voorzieningen grondbedrijf | 38.472 | 67 | 38.539 | 39.310 |
De kansen en bedreigingen (positieve en negatieve risico’s) van de grondexploitaties brengen we systematisch in kaart. Per grondexploitatie is aangegeven hoe groot de kans is dat het risico zich voordoet en wat de kosten zijn van bepaalde risico’s. Aanvullend op de projectrisico’s brengen we projectoverstijgende risico’s in beeld. Hierbij rekenen we een scenario met een verslechterde economische ontwikkeling door.
De onderstaande tabel geeft het actuele beeld van de risico’s.
(bedragen x € 1.000) | |||
Risico`s | Jaarstukken | Mutatie | Halfjaar |
2017 | 2018 | ||
Projectspecifieke grondexploitaties | 12.341 | 12.310 | |
Projectoverstijgende risico's | 4.552 | -500 | 4.100 |
Risico's panden en gronden | 2.300 | 300 | 2.600 |
Totaal | 19.193 | -200 | 19.010 |
Ondanks de afnemende omvang van de grondexploitaties nemen de risico’s maar beperkt af. Dit wordt met name veroorzaakt doordat de regelgeving voorschrijft dat er eerder winst wordt genomen. Deze winsten vormen binnen de grondexploitatie daardoor geen buffer meer voor tegenvallers. De risico’s voor de panden en gronden nemen licht toe door de verwerving van de voormalige rechtbank.